Dlaczego rosną zaliczki na centralne ogrzewanie i podgrzanie wody?

Wszystkich mieszkańców warszawskich bloków i kamienic podłączonych do miejskiej sieci ciepłowniczej dotykają ostatnio znaczące podwyżki opłat za ciepło wykorzystywane zarówno na podgrzanie ciepłej wody użytkowej jak i do ogrzewania mieszkań.

W lutym 2023r weszła w życie specjalna nowelizacja Ustawy, która ustala maksymalną wartość podwyżek cen ciepła dla m/in. Wspólnot Mieszkaniowych i Spółdzielni Mieszkaniowych. W ustawie  są regulacje dotyczące sposobów wyliczania podwyżek, wytyczne dla firm dostarczających ciepło i wytyczne dla odbiorców ciepła. Ale pozostaje pytanie jak to przekłada się na rzeczywiste koszty ciepła i comiesięczne kwoty na rachunkach, które dostaje Wspólnota lub Spółdzielnia Mieszkaniowa.

W tym artykule staram się przedstawić jak dotychczas zmieniały się ceny ciepła systemowego w Warszawie, po krótce najważniejsze regulacje wspomnianej Ustawy i jak na tę ustawę reaguje cennik warszawskiej Veoli.

Od czego zależą ceny ciepła dostarczanego do mieszkań w 2023

Od początku roku 2023 mamy do czynienia z pytaniem: ile będzie kosztować centralne ogrzewanie i podgrzanie ciepłej wody użytkowej w najbliższym roku?

Podstawowy wpływ na cenę ciepła systemowego ma obecnie sposób w jaki dostawca ciepła dostosuje swoje cenniki do prawa krajowego regulującego maksymalną cenę tego dobra. W tym zakresie są ustalone aż dwie maksymalne ceny: cena nie przekraczająca średniej ceny wytwarzania ciepła z rekompensatą oraz maksymalna cena ogłoszona w taryfie dla ciepła w danym systemie ciepłowniczym.  

W lutym bieżącego roku została ogłoszona Ustawa zmieniająca Ustawę … konkretnie: Ustawa z dnia 8 lutego 2023 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2023 poz. 295 - https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20230000295  )

Głównym przesłaniem wprowadzonej zmiany jest odgórne ograniczenie podwyżek cen ciepła systemowego w 2023r. Chodzi o ciepło wytwarzane w ciepłowniach i dostarczane poprzez ciepłociągi do budynków Wspólnot i Spółdzielni Mieszkaniowych. Ustawa określiła zarówno sposób wyliczania średniej ceny wytwarzania ciepła z rekompensatą jak również maksymalny procentowy wzrost ceny dostawy wszystkich składników ciepła, który wynosi 40%. Najwięcej w tym względzie mówią poniższe Artykuły tejże Ustawy (źródło tekst ujednolicony Ustawy aktualny na 19-04-2023 https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20220001967/U/D20221967Lj.pdf ):

"Art. 3a.
1. Prezes URE publikuje w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Regulacji Energetyki dla przedsiębiorstwa energetycznego posiadającego koncesję i wykonującego działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży ciepła odbiorcom, o których mowa w art. 4 ust. 1, dla każdej grupy taryfowej w danym systemie ciepłowniczym, wartości ceny za zamówioną moc cieplną, ceny ciepła, ceny nośnika ciepła oraz stawki opłat stałych za usługi przesyłowe i stawki opłat zmiennych za usługi przesyłowe lub stawki opłaty miesięcznej za zamówioną moc cieplną i stawki opłaty za ciepło, stosowanych w dniu 30 września 2022 r. w tym systemie, powiększone o 40%, w terminie 10 dni od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw oraz niektórych innych ustaw (Dz. U.poz. 295).

2. Przedsiębiorstwo energetyczne posiadające koncesję i wykonujące działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży ciepła odbiorcom ciepła, o których mowa w art. 4 ust. 1:
1) oblicza maksymalne ceny dostawy ciepła dla danego systemu ciepłowniczego, przyjmując wartości ceny za zamówioną moc cieplną, ceny ciepła, ceny nośnika ciepła oraz stawki opłat stałych za usługi przesyłowe i stawki opłat zmiennych za usługi przesyłowe lub stawki opłaty miesięcznej za zamówioną moc cieplną i stawki opłaty za ciepło, opublikowane przez Prezesa URE;
2) w okresie od dnia 1 marca 2023 r. do dnia 31 grudnia 2023 r. przyjmuje i wprowadza do stosowania w rozliczeniach z odbiorcami, o których mowa w art. 4 ust. 1, w każdej grupie taryfowej stosowanej taryfy dla ciepła ceny za zamówioną moc cieplną, ceny ciepła, ceny nośnika ciepła oraz stawki opłat stałych za usługi przesyłowe i stawki opłat zmiennych za usługi przesyłowe lub stawki opłaty miesięcznej za zamówioną moc cieplną i stawki opłaty za ciepło, nie wyższe niż opublikowane przez Prezesa URE.

3. Przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży ciepła odbiorcom, o których mowa w art. 4 ust. 1, która nie wymaga uzyskania koncesji, lub zwolnione z obowiązku przedkładania taryf dla ciepła do zatwierdzania Prezesowi URE, na podstawie skalkulowanych na dzień 30 września 2022 r. cen lub stawek opłat zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 46 ust. 5 i 6 ustawy – Prawo energetyczne:
1) ustala dla każdej grupy taryfowej maksymalne wartości ceny za zamówioną moc cieplną, ceny ciepła, ceny nośnika ciepła oraz stawki opłat stałych za usługi przesyłowe i stawki opłat zmiennych za usługi przesyłowe lub stawki opłaty miesięcznej za zamówioną moc cieplną i stawki opłaty za ciepło, uwzględniając 40% wzrostu w stosunku do tych cen i stawek opłat stosowanych w danym systemie ciepłowniczym w dniu 30 września 2022 r.;
2) oblicza maksymalną cenę dostawy ciepła dla danego systemu ciepłowniczego, przyjmując ustalone zgodnie z pkt 1 ceny i stawki opłat, dla wszystkich grup taryfowych w tym systemie ciepłowniczym;
3) w okresie od dnia 1 marca 2023 r. do dnia 31 grudnia 2023 r. wprowadza do stosowania w rozliczeniach z odbiorcami, o których mowa w art. 4 ust. 1, ceny i stawki opłat w każdej grupie taryfowej stosowanej taryfy dla ciepła i przyjmuje wartości tych cen i stawek opłat nie wyższe niż ustalone zgodnie z pkt 1.

4. W przypadku gdy w okresie od dnia 1 marca 2023 r. do dnia 31 grudnia 2023 r. maksymalna cena dostawy ciepła, o której mowa w ust. 2 pkt 1 albo ust. 3 pkt 2, jest w danym miesięcznym okresie rozliczeniowym wyższa od:
1) średniej ceny wytwarzania ciepła z rekompensatą, o której mowa w art. 3 ust. 3, obliczonej dla danego systemu ciepłowniczego, powiększonej o średnią stawkę opłat za usługi przesyłowe w tym systemie ciepłowniczym albo
2) ceny dostawy ciepła obliczonej na podstawie stosowanej taryfy dla ciepła w danym systemie ciepłowniczym – przedsiębiorstwo energetyczne, o którym mowa w ust. 1 i 3, stosuje w rozliczeniach z odbiorcami, o których mowa w art. 4 ust. 1, w tym okresie rozliczeniowym, cenę
najniższą z określonych w pkt 1 i 2.

Art. 4.
1. Średnią cenę wytwarzania ciepła z rekompensatą lub maksymalną cenę dostawy ciepła ustala się dla:
1) gospodarstw domowych;
2) wspólnot mieszkaniowych, o których mowa w art. 6 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2021 r. poz. 1048), albo spółdzielni mieszkaniowych, o których mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1208 oraz z 2022 r. poz. 1561), które są uprawnione lub zobowiązane do zapewnienia ciepła w lokalach mieszkalnych na potrzeby zużycia przez gospodarstwa domowe albo w lokalach podmiotów, o których mowa w pkt 4, w zakresie, w jakim zużywają ciepło na potrzeby określone w tych przepisach;"

Jednak aby obliczyć tę maksymalną cenę trzeba się cofnąć do cen z 2022r i dopowiedzieć nieoczywistą kwestię składnika w postaci podatku VAT.

Jak w ostatnim roku rosły ceny ciepła dostarczanego do warszawskich Wspólnot i Spółdzielni mieszkaniowych 

W Warszawie monopolistą dostarczającym ciepło systemowe jest firma Veolia. Ceny w 2022 i na początku 2023r zmieniały się łącznie 11 razy (ciekawostką jest to, że 1 raz ceny niektórych składników zostały obniżone przez Veolię – wprawdzie na chwilę ale zawsze coś. Podatek VAT został obniżony dwukrotnie w tym, pierwsza obniżka - z 23% do 8% - w całości została skonsumowana przez podwyżkę dostawcy)
Na poniższym zestawieniu pokazane są daty i zmiany cen poszczególnych składników cen (żółtym tłem oznaczone są zmiany ceny):

Oczywiście największy wpływ na wartość do zapłaty mają zmiany cen tzw. czynników zmiennych czyli ceny za ilość dostarczonych JG i ceny za usługę przesyłową. Te pozycje na fakturach za ciepło w skali roku stanowią około 80% całej wartości kosztów ciepła systemowego.   

Liczby w powyższym zestawieniu są spisane z faktur dostawy ciepła jednej z warszawskich Wspólnot Mieszkaniowych. Bo próba zrobienia takiego zestawienia na podstawie oficjalnych cenników Veolii jest …. nazwijmy to dużo trudniejsza.
Na wykresie te same liczby wyglądają następująco:

Poniżej pokazuję ten sam wykres z zaznaczonymi zmianami w dół wysokości podatku VAT (w ramach tzw. Tarcz antykryzysowych) i powrotem do stawki 23%.

Komentarz do podwyżek cen w styczniu 2023r : 01 stycznia cena wzrosła „tylko” z powodu powrotu 23% stawki VAT; 06 stycznia to już „zwykła” podwyżka ceny.

Jak ograniczenia cen zapisane w ustawie przekładają się na ceny ciepła od Veolia Energia Warszawa S.A.

Veolia Energia Warszawa S.A. publikuje komunikat, w którym przedstawia swoje obliczenia i planowane korekty cennika. (źródło komunikat Veoli https://www.energiadlawarszawy.pl/strefa-klienta/taryfy-i-cenniki/ )

Przytaczam poniżej fragment tegoż komunikatu:

„Zmiana taryfy dla ciepła PGNiG Termika S.A. wynika z Rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 23 listopada 2022 r. (zwanego dalej: „rozporządzeniem z 23 listopada 2022 r.”) zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło (Dz.U. z 2022 r. poz. 2437).

W związku z powyższym:

ceny obowiązujące od 31 grudnia 2022 roku do 30 kwietnia 2023 roku zostały ustalone z uwzględnieniem doliczenia kwot, o których mowa w § 1 pkt 4) rozporządzenia  z dnia 23 listopada 2022 r., co oznacza średni wzrost ceny ciepła dla klienta o 20%;

ceny obowiązujące od 1 maja do 28 listopada 2023 roku zostały ustalone z uwzględnieniem zmiany, o której mowa w § 1 pkt 1) rozporządzenia z dnia 23 listopada 2022 r., co oznacza średni wzrost ceny ciepła dla klienta o 7%, w porównaniu do cen obowiązujących do 30 grudnia 2022.

Jednocześnie informujemy, iż decyzją Prezesa URE numer DRE.WRC.4210.70.2022.170.XX.MGa z dnia 22 grudnia 2022 r. została zatwierdzona „Taryfa dla ciepła Veolia Energia Warszawa S.A.”, która została opublikowana w Biuletynie Branżowym URE – Ciepło nr 897(2157) z dnia 22 grudnia 2022. Nowa taryfa obowiązuje od 6 stycznia 2023 roku. Uzasadnieniem jej wprowadzenia jest istotny wzrost kosztów zakupu ciepła niezbędnego do świadczenia usługi przesyłu i dystrybucji, w związku ze zmianą taryfy dla ciepła PGNiG Termika S.A.

W związku z powyższym:

ceny obowiązujące od 6 stycznia 2023 roku do 30 kwietnia 2023 roku uwzględniają ceny PGNiG Termika obowiązujące w okresie do 30 kwietnia 2023 roku, co oznacza wzrost średniej ceny ciepła dla klienta o 2% w porównaniu do cen obowiązujących do 30 grudnia 2022 roku;

ceny obowiązujące od 1 maja 2023 roku do 5 stycznia 2024 roku uwzględniają ceny PGNiG Termika obowiązujące od 1 maja 2023 roku, co przekłada się na wzrost średniej ceny ciepła dla klienta o 1% w porównaniu do cen obowiązujących do 30 grudnia 2022 roku.”